Weryfikacja XVI (X-ray volume imaging) ułożenia chorych w trakcie radioterapii radykalnej na okolicę miednicy

Abstract

Author(s): Monika Konopka-Filippow, Dominika Hempel, Natalia Samołyk-Kogaczewska, Anna Muśko, Tomasz Filipowski , Marek Z. Wojtukiewicz, Ewa Sierko

Wstęp. Precyzyjna odtwarzalność pozycji terapeutycznej pacjenta jest stałym priorytetem w radioterapii. Zmiany określonej pozycji terapeutycznej przekładają się na efektywność leczenia pogarszając jakość radioterapii, stąd istnieje potrzeba udoskonalania metod pozycjonowania pacjenta oraz technik weryfikujących i korygujących pozycję terapeutyczną chorego przed lub w czasie seansu napromieniania. Tomografia komputerowa wiązki kilowoltowej CBCT – jako system XVI jest jednym ze sposobów weryfikacji ułożenia pacjenta. Cel pracy. Analizy odtwarzalności ułożenia pacjentów chorych na nowotwory okolicy miednicy na podstawie oznaczonych przesunięć przy wykorzystaniu systemu XVI zintegrowanego z aparatem terapeutycznym przyspieszacza liniowego firmy Elekta. Materiały i metody. Zweryfikowano ułożenie 37 pacjentów poddanych radioterapii radykalnej na okolicę miednicy techniką 3D IMRT (Intensity Modulated Radiation Therapy, radioterapia modulacją intensywności wiązki), w Zakładzie Radioterapii Białostockiego Centrum Onkologii za pomocą XVI. Do stabilizacji pozycji terapeutycznej wykorzystaniem system AIO lub klocek pod kolana. Leczenie chorych realizowano na aparatach terapeutycznych firmy Elekta z zintegrowanym systemem weryfikacji ułożenia pacjenta – XVI. Wyniki. Największe średnie wartości przesunięć ułożenia w całej grupie badanej odnotowano w osi Y (0,76 cm), najmniejsze w osi Z (0,05 cm,). Największe średnie wartości błędów w pozycjonowaniu chorych odnotowano przed 14., 23., oraz 24. frakcją radioterapii (RT) odpowiednio dla osi Z, X i Y. Przesunięcia u mężczyzn względem wszystkich osi X, Y, Z wynosiły średnio 0,22cm (SD=0,28), a największe odchylenie w ułożeniu odnotowano przed 20 frakcją RT (0,32cm). Pod względem kierunku przesunięcia średnie wartości w odniesieniu do osi X i Y są niewielkie, wynoszą odpowiednio 0,01cm i 0,07cm. U pacjentów stabilizowanych systemem AIO średnia przesunięć względem wszystkich osi X, Y, Z wynosiła 0,22cm (SD=0,15), natomiast z użyciem klocka pod kolanami średnio 0,27cm (SD=0,23). Wnioski. Weryfikacja pozycjonowania pacjenta z wykorzystaniem CBCT jest wygodnym sposobem kontroli ułożenia w każdym momencie radioterapii umożliwiając automatyczną korektę błędów. Wydaje się, iż system stabilizacji AIO wykazuje większą precyzję w unieruchomieniu chorego w porównaniu do zastosowania wyłącznie klocka pod kolanami. Automatyczna korekta przesunięć w ułożeniu pacjentów podnosi precyzyjność radioterapii, co przekłada się na większe szanse skutecznego leczenie.

Share this article